Τρίτη 21 Μαΐου 2013

ΕΝΔΟΣΧΟΛΙΚΗ ΒΙΑ

Χθες το απόγευμα ο Σύλλογος Γονέων του σχολείου μας καθώς και άλλων δύο σχολείων της περιοχής μας, μας είχαν καλέσει σε συγκέντρωση με θέμα την ενδοσχολική βία. Καλεσμένη για να μας ενημερώσει και να μας λύσει απορίες ήταν παιδοψυχολόγος από το Νοσοκομείο Παίδων «Αγία Σοφία».
Αυτό που μου έκανε εντύπωση αρχικά, ήταν πως από τα τρία σχολεία συνολικά ήρθαν – δεν ήρθαν 100 γονείς (και πολλούς λέω, μπορεί να ήταν και 70), όταν μόνο το δικό μας έχει 250 μαθητές.  Γνωστή εικόνα βέβαια και από τις συνελεύσεις του Συλλόγου Γονέων, αλλά αναρωτιέμαι πως μπορεί κάποιος να έχει άποψη σχετικά με το έργο του Συλλόγου, και κρίνει πρόσωπα και πράγματα, όταν δεν έχει συμμετάσχει ποτέ και πουθενά (παρά μόνο στα πάρτι και τις γιορτές). Σημειωτέον οι συγκεντρώσεις γίνονται πάντα ημέρες που τα μαγαζιά είναι κλειστά, για να μπορούν να έρθουν όσοι περισσότεροι γονείς θέλουν. Φυσικά ένα ποσοστό δεν θα μπορεί να έρθει, αλλά βρε παιδιά, ένας τους δέκα; Όλοι οι υπόλοιποι δεν μπορούν; Ποτέ; Γιατί πάντα οι συνήθεις ύποπτοι μαζευόμαστε !!!! Αυτό σαν μια μικρή αλλά πιστεύω σημαντική παρένθεση.  Γιατί όταν ο Σύλλογος Γονέων προσπαθεί να κάνει πράγματα, να μας ενημερώσει, να μας βοηθήσει και μας βλέπει αδιάφορους, είναι λίγο άσχημο. Στο κάτω – κάτω για τα παιδιά μας πρόκειται.
Το θέμα μας λοιπόν ήταν η ενδοσχολική βία. Και είναι φοβερό να ακούς να μιλάνε για βία μέσα στα σχολεία και μάλιστα στα δημοτικά. Παιδιά 6 – 12 χρονών να ασκούν λεκτική ή σωματική βία σε άλλα παιδιά. Γιατί είναι από άλλη χώρα, γιατί δεν καταλαβαίνουν τα μαθηματικά, γιατί φοράνε γυαλιά, γιατί δεν φοράνε ωραία ρούχα….., γιατί εμφανίζουν μια μικρή ή μεγαλύτερη αδυναμία. Και κάποια άλλα παιδιά τα πατάνε στην αδυναμία τους. Τα κάνουν να φοβούνται, να κλαίνε, να δίνουν το χαρτζιλίκι ή το κολατσιό τους ή ακόμα και να παίρνουν κρυφά χρήματα ή αντικείμενα από το σπίτι για να τα δώσουν στον εκβιαστή τους.
Λέξεις, φράσεις και καταστάσεις πολύ βαριές και πολύ σκληρές για όλους, πόσο μάλλον όταν πρόκειται για παιδιά. Παιδιά που γυρίζουν σπίτι με μελανιές, με σκισμένα ρούχα και βιβλία, που αρνούνται να βγουν έξω, να πάνε σχολείο, φοβούνται. Σε ορισμένες περιπτώσεις μάλιστα, παιδιά που σκέφτονται ακόμα και την αυτοκτονία γιατί δεν μπορούν να διαχειριστούν την κατάσταση που βιώνουν.
Φυσικά δεν μιλάμε για τα μικροκαυγαδάκια που συμβαίνουν καθημερινά μεταξύ των παιδιών και που είναι φυσιολογικά. Μιλάμε για τις περιπτώσεις που ένα ή περισσότερα παιδιά, βασανίζουν κυριολεκτικά ξανά και ξανά και ξανά ένα παιδί, το κοροϊδεύουν, το βρίζουν, το απειλούν, το χτυπούν, του καταστρέφουν τα πράγματά του. Οι ισορροπίες είναι λεπτές και θέλει μεγάλη προσοχή από μέρους μας.
Οι ψυχολόγοι λένε πως τις περισσότερες περιπτώσεις, ο θύτης έχει υπάρξει κι εκείνος θύμα κάποιας άλλης μορφής βίας. Και πως το θύμα κάποια στιγμή θα αντιδράσει με βία απέναντι στον δυνάστη του και έτσι συνεχίζεται ένας κύκλος βίας. Λένε επίσης, πως αν ένα παιδί που ασκεί βία σε άλλα παιδιά δεν αντιμετωπιστεί έγκαιρα όπως πρέπει, μπορεί μεγαλώνοντας να εμφανίσει εγκληματική συμπεριφορά.
Το βασικό είναι να μάθουμε στα παιδιά μας να μιλάνε. Σε εμάς τους γονείς αλλά και στους δασκάλους τους. Να μας λένε οτιδήποτε τους συμβαίνει. Και ακόμα πιο βασικό είναι να τα μάθουμε να λένε «ΣΤΑΜΑΤΑ» σε αυτόν που τους ενοχλεί. Να μην δέχονται το παραμικρό που μπορεί να τους μειώσει την αξιοπρέπεια, που μπορεί να τα κάνει να νιώσουν άσχημα, να ντραπούν, να πονέσουν. Όσο μικρότερα το μάθουν αυτό, τόσο λιγότερες πιθανότητες έχουν να πέσουν θύματα συνεχιζόμενης λεκτικής ή σωματικής ή και σεξουαλικής βίας και στην ενήλικη ζωή τους. Αν μάθουμε στην κόρη μας π.χ. από μικρή πως δεν θα δεχτεί από κανέναν να την μειώσει, να την απειλήσει ή να την πονέσει, δεν θα κρατήσει το στόμα της κλειστό όταν για πρώτη φορά θα την  χτυπήσει ένας ερωτικός σύντροφος ή σύζυγος. Θα πει ΟΧΙ και θα φύγει από μια άρρωστη κατάσταση, θα βάλει τέλος. Δεν θα ψάξει να βρει που έφταιξε εκείνη για να δεχτεί αυτή την συμπεριφορά. Αν το παιδί μας, αγόρι ή κορίτσι, μάθει να λέει ΟΧΙ ΔΕΝ ΘΑ ΜΟΥ ΤΟ ΚΑΝΕΙΣ ΑΥΤΟ ΓΙΑΤΙ ΜΕ ΕΝΟΧΛΕΙ, δεν θα πέσει θύμα σεξουαλικής βίας από έναν προπονητή – δάσκαλο – θείο – γείτονα - οικογενειακό φίλο με αρρωστημένες ορέξεις. ΘΑ ΜΙΛΗΣΕΙ.
Κάτι τελευταίο που πρέπει να πούμε στα παιδιά μας, είναι πως δεν είναι ανάγκη να πέσουν τα ίδια θύματα βίας για να μιλήσουν. Αν δουν έναν φίλο τους ή συμμαθητή τους να υποφέρει, να έρχεται σε δύσκολη θέση να μιλήσει το ίδιο. Να το πει στους δικούς του γονείς και στους δασκάλους. Να υποστηρίξει τον αδύναμο, να σταθεί στο πλάι του, να του δείξει πως δεν είναι μόνος.
Και επειδή κάθε νόμισμα έχει δύο όψεις, οφείλουμε να μάθουμε στα παιδιά μας να σέβονται τους άλλους και να μην τους κάνουν αυτά που δεν θα ήθελαν να κάνουν στους ίδιους. Δεν έχουν δικαίωμα να ασκούν βία ή εξουσία σε κανέναν. Δεν υπάρχουν ανώτεροι και κατώτεροι άνθρωποι. Έχουμε όλοι το ίδιο δικαίωμα στην αξιοπρέπεια και στο να ανασαίνουμε ελεύθερα, χωρίς φόβο.
Δεν θα ξεχάσω ποτέ, δυο συμμαθητές από το Λύκειο, που μου έκαναν την ζωή μαρτύριο. Είναι ίσως οι μοναδικοί άνθρωποι που έχω συναντήσει στην ζωή μου και έχω ευχηθεί να πάθουν κάτι κακό. Να πεθάνουν. Ναι, να πεθάνουν. Για να μην τους βλέπω. Για να μην με βλέπουν. Για να μην με κάνουν να φοβάμαι και να κλαίω. Ένιωσα τεράστια ανακούφιση την τελευταία μέρα του Λυκείου, γιατί δεν θα τους ξαναέβλεπα ποτέ. Ακόμα και τώρα, 20 χρόνια μετά, δεν θέλω να τους ξανασυναντήσω ούτε τυχαία στον δρόμο. Είναι πολύ πιθανό αν τους δω από μακριά, να αλλάξω πεζοδρόμιο. Ήταν όμως και η τελευταία φορά που ανέχτηκα τέτοια συμπεριφορά. Από την επόμενη μέρα κιόλας είπα: ΠΟΤΕ ΞΑΝΑ! Δεν επιτρέπω πλέον σε κανέναν να με κάνει να νιώσω έτσι.  
  

12 σχόλια:

  1. Τι ωραία ανάρτηση αλλά πόσο στενάχωρα όσα περιγράφεις... Αφενώς μεν το θέμα της σχολικής βια αφετέρου δε για τη συμμετοχή των γονέων σε θέματα που αφορουν τα παιδιά τους. Μήπως νομίζουν ότι τα ξέρουν όλα;
    Η σχολική βία έχει πάρει μεγάλες διαστάσεις στις μέρες μας. Παιδιά δημοτικού απειλούνται και δεν μιλούν... εκβιάζονται είτε λεκτικά είτε σωματικά και αποσιωπούν... αλλά πραγματικά δεν ξέρω ποιά είναι η στάση των δασκάλων(?). Είμαι βέβαιη πως ξέρουν τι συμβαίνει... ποιος το παίζει θύτης και ποιό είναι το θύμα. Διερωτώμαι απλώς ποιά είναι η στάση τους μέσα στην τάξη; Συζητούν το θέμα; Μιλάνε στα παιδιά που απειλούνται; Παροτρίνουν τα παιδιά να μιλήσουν είτε στους γονείς τους είτε σε αυτούς για το πως νιώθουν;

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Εξαρτάται από την περίπτωση. Συνήθως καλούν τους γονείς στο σχολείο, τους ενημερώνουν, κάνουν μια συζήτηση και το δουλεύουν μαζί. Βέβαια, αυτό προϋποθέτει το να παραδεχτούν οι γονείς του παιδιού που ασκεί βία, πως το τέλειο παιδί τους έχει πρόβλημα και πρέπει να το αντιμετωπίσουν. Εάν δεν γίνει κάτι, καλείται ειδικός ψυχικής υγείας. Πάντως έχω ακούσει και περίπτωση που το παιδί το οποίο ήταν αποδέκτης βίας, άλλαξε σχολικό περιβάλλον γιατί δεν άντεχε άλλο. Το τι είναι σωστό και τι λάθος, είναι διαφορετικό σε κάθε περίπτωση πιστεύω. Το να πιέσεις ένα παιδί να αντιμετωπίσει τους δαίμονές του μπορεί να έχει αντίθετα αποτελέσματα και για να πω την αλήθεια, το φοβάμαι λιγάκι...

      Διαγραφή
  2. πολυ σημαντικο το θεμα της αναρτησης σου! το θεμα ειναι οτι οι ειδικοι πρεπει να μαθουν στους γονεις το πως! πως να κανεις τα παιδια να σου μιλανε για ολα, σιγουρα πρεπει να ξεκινησει απο μικρη ηλικια, πως θα κανεις τα παιδια να λενε ''στοπ. μεχρι εδω, δεν θελω αλλο, αυτο που κανεις με ενοχλει'' οταν ακομα και εμεις οι γονεις, αθελα μας ή απο εγωισμο, πονταρουμε περισσοτερο στο να ειναι υπακουα τα παιδια απεναντι μας παρα στον πραγματικο λογο της ανυπακοης που μπορει να ειναι ο απλουστατος λογος οτι δεν κανουν κατι πολυ απλα γιατι τα ενοχλει!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Έχεις δίκιο Μάχη. Από την μια τα εκφοβίζουμε εμείς με μια πιθανή τιμωρία αν είναι άτακτα και από την άλλη πρέπει να τα μάθουμε να λένε όχι. Μέχρι και η κόρη μου που είναι έξι χρονών μου είπε πριν λίγο καιρό: Μαμά είναι πολύ δύσκολο τελικά να μεγαλώνεις παιδιά ε; Πάντως εγώ έχω υποσχεθεί πως δεν θα αφήσω τα παιδιά μου να νιώσουν όπως ένιωθα εγώ όταν πήγαινα σχολείο. Και μπορεί οι ειδικοί να λένε πως δεν πρέπει να λέμε στα παιδιά μας "όταν σε χτυπάνε, χτύπα κι εσύ", αλλά αν το παιδί μας έχει πει "stop" μια - δυο - τρεις φορές και η κατάσταση συνεχίζεται, οι δάσκαλοι δεν δίνουν σημασία και οι γονείς του άλλου παιδιού λένε "έλα μωρέ, παιδιά είναι...", τότε συγνώμη αλλά θα του το πω: "Όταν σε χτυπάνε, χτύπα".

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Τις προάλλες συζητούσα με μια φίλη-δασκάλα που έχω και μου έλεγε "στον γιό μου λέω...να μην μαλώσει και να μην ξεκινήσει ποτέ καβγά, αλλά αν κάποιος αρχίσει να βαράει... να ανταποδώσει!". Νομίζω πως έχει απόλυτο δίκαιο!!!!

      Διαγραφή
  4. Μαράκι μου, καλησπέρα!
    Αυτά που περιγράφεις είναι πραγματικά!
    Το ότι γίνονται πολλές ενημερώσεις στα σχολεία και ελάχιστοι πατάνε το πόδι τους είναι ακόμα πιο πραγματικό!
    Το ότι τα παιδιά δυνάστες είναι απερίγραπτα και ότι οι γονείς τους δεν δείχνουν να το παραδέχονται είναι άλλη μια λεπτομέρεια...
    Μεγάλο θέμα, και πίστεψέ με στα σχολεία προσπαθούμε πολύ.
    Με ενδεχόμενο λάθος χειρισμό τέτοιων θεμάτων, επίσης, παίζουν το κεφάλι τους και τη θέση τους απλοί εκπαιδευτικοί, μέχρι διευθυντές και προϊστάμενοι της Εκπαίδευσης. Μπρονξ έχουμε γίνει...

    Χίλια μπράβο που το έθιξες στο μπλογκ σου!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  5. Εντυπωσιακά όλα αυτά.Πράγματι τα παιδιά είναι τόσο σκληρά.Τόσο εύκολα περιθωριοποιούν και χρειάζεται τόση υπομονή, επαγρύπνηση κι εκπαιδευση από εμάς.Εχεις τόσο δίκιο....

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  6. Για να μπορέσει κάποιος να κατανοήσει τις αιτίες που δημιουργούν τη βία στα σχολεία, θα πρέπει πρώτα απ όλα να συνειδητοποιήσει ότι το παιδί αντανακλά σαν καθρέφτης την πραγματικότητα που βιώνει … και μετά να ανατρέξει στο πως διαμορφώθηκε η “εκπαίδευση” από τη βιομηχανική επανάσταση και μετά.


    Αρχίζοντας από το 1ο, είναι εύκολα αντιληπτό στο καθένα πως αν ένα παιδί βιώνει, ζει, αναπνέει βία… θα παράγει και βία. Αν αυτή η πραγματικότητα έχει συστατικά ισότητας, δικαιοσύνης, σεβασμού… τότε θα παράγει τα ανάλογα.

    Το πρόβλημα όμως είναι πως το παιδί, αναγκαστικά, πρέπει από πολύ νωρίς να κινηθεί ανάμεσα σε 2 πραγματικότητες (που τις περισσότερες φορές αλληλοακυρώνονται) σε αυτή της οικογένειας και σε αυτή του Σχολείου.

    Η πραγματικότητα που δημιουργεί η οικογένεια για το παιδί ποικίλει. Του σχολείου είναι μια.

    Η παραδοσιακή εκπαίδευση που δημιουργήθηκε από την Βιομηχανική επανάσταση και μετά, βασίστηκε στην ισχυρή ιεραρχία και την τυφλή υπακοή με σκοπό να αποτρέψει όποιον δεν συμμορφώνεται με αυτό το μοντέλο στοχοποιώντας τον και βάζοντας τον στο περιθώριο.

    Για να καταλάβει κάποιος τι εννοούμε δεν έχει παρά να βάλει δίπλα-δίπλα μια εταιρία και ένα σχολείο.

    Εταιρία – Σχολείο

    Πρόεδρος – Διευθυντής

    Προϊστάμενοι - Δάσκαλοι

    Εργάτες – Μαθητές

    Το σχολείο κάνει μια τέλεια αντιγραφή του μοντέλου της ιεραρχίας και των ρόλων μιας εταιρίας.

    Οι περισσότερες μελέτες δείχνουν ότι οι τραμπουκισμοί σε οποιοδήποτε τομέα, τείνουν να ταυτιστούν με το μοντέλο που κυριαρχεί η υποταγή προς την ιεραρχία.

    Αντίθετα, μελέτες δείχνουν ότι σε μαθητές της Α’ θμιας (στη ρίζα του κακού) η εξάλειψη της βίας είναι δυνατή μόνο με αληθινή ισότητα.

    Όταν όμως το σχολείο λειτουργεί με κανόνες εταιρίας… πώς μπορεί η πραγματικότητα της οικογένειας που θέλει να το αλλάξει να παλέψει ένα σύστημα δεκαετιών;

    Δυστυχώς υπάρχουν κατευθυντήριες γραμμές που είναι πολύ βαθιά ριζωμένες στο εκπαιδευτικό σύστημα και παρότι είναι αποδεκτό από όλους ότι στο παγκόσμιο πλαίσιο της ιεραρχικής περίπτωσης μονοπωλεί η βία, το σχολείο εξακολουθεί να το αναπαράγει.

    Έτσι φτάνουμε πολύ συχνά η αντίδραση να τιμωρείται.

    Όταν ένας εργάτης αντιδράσει – διεκδικήσει κάποια δικαιώματα του… απομονώνεται, δεν έχει την ίδια αντιμετώπιση με τους υπόλοιπους που δεν αντιδρούν, δεν θα ανέβει ιεραρχικά και στο τέλος μάλλον θα απολυθεί…

    Σας θυμίζει μια παράλληλη πορεία που έχει ένας μαθητής που αντιδρά;

    Αυτό δεν είναι βία; Δεν δημιουργεί βία; Τι νόημα έχει μια οικογένεια να παραδίδει μαθήματα κατά της χειροδικίας στο παιδί, όταν οι ίδιοι δεν τα ακολουθούν, όταν οι Δάσκαλοι δεν τα ακολουθούν.

    Τι νόημα έχει να του μιλάς για σεβασμό όταν σαν γονιός ή δάσκαλος δεν του τον δείχνεις;

    Ας μη ξεχνάμε ότι και εμείς που σήμερα είμαστε γονείς … είμαστε θύματα αυτού του εκπαιδευτικού συστήματος αφού περάσαμε απ αυτό σαν μαθητές.

    Εφαρμόζουμε ότι μας δίδαξαν ,ότι μας έμαθαν … και το εφαρμόζουμε πάνω στα παιδιά μας.

    Αν κατάλαβες ποιες είναι οι αιτίες, τότε πάψε να λες “έλα μωρέ τι να κάνουμε, έτσι ήταν πάντα τα πράγματα” … γιατί αυτό σε οδηγεί σε αδράνεια και έλλειψη δέσμευσης να το αλλάξεις.

    Σταμάτα να βλέπεις παιδιά τέρατα… το τέρας μπορεί να είσαι εσύ.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  7. Ποιοι ποιοι;;;; Ποιοι ειναι αυτοί που σου έκαναν τη ζωή μαρτυριο;;; Πες να παμε να τους βρουμε..να δεις τι έχουν να πάθουν!!! :)...Οκ χωρίς πλάκα τωρα...Αυτό το θέμα είναι sos..και πολυ τρομακτικό για τους περισσότερους γονείς..Τουλάχιστον για μενα..Τρεμω την ώρα που ο Νικόλας θα παει σχολείο και θα πρεπει να αντιμετωπίζει μόνος του κάποιες καταστάσεις..Η σωστή εκπαίδευση - η μάλλον τρόπος ζωής- στο σπίτι και πολλή πολλή αγάπη ελπίζω να τον βοηθήσει να τα αντιμετωπίζει...

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  8. Έχω πάει και εγώ σε τέτοια συγκέντρωση του Συλλόγου του σχολείου μας για την ενδοσχολική βία που έγινε με την συμμετοχή του Χαμόγελου του παιδιού. Για την προσέλευση των γονέων τι να σου πω, απο γονείς δύο σχολείων, ήρθαν 70 άτομα!!!
    Έχεις τόσο δίκιο για τους Συλλόγους. Ακους τους γονείς να γκρινιάζουν για όλα έξω απο το σχολείο, αλλά οταν τους ζητηθεί να συμμετάσχουν σε κάτι (εκτός απο γιορτές φυσικά) δεν έχουν ποτέ χρόνο!!! Απίστευτο!
    Για τη βία όπως έγραψα, τα έχω ήδη ακούσει αυτά και κρατούσα σημειώσεις. Αυτό που μου έμεινε ως πολύ σημαντικό, είναι η καθημερινή συζήτηση με το παιδί μας. Μέσα απο τη συζήτηση μπορούμε να μάθουμε πολλά.
    Τα έγραψες πολύ καλά Μαράκι. Συμβαίνει δυστυχώς ακόμα και σε τόσο μικρά παιδάκια. Μας έτυχε περιστατικό στην Α' Δημοτικού, σε συμμαθήτρια της κόρης μου, πολύ χαμηλών τόνων κοριτσάκι που μια συμμαθήτρια της 6,5 ετών παρακαλώ της έπαιρνε με τσαμπουκά τα λεφτά και την εκβίαζε πως θα λέει στα άλλα παιδάκοα να μην την παίζουν!!! Το κοριτσάκι θύτης ειναι ενα παιδακι παραμελημένο που οι γονείς του δεν εχουν έρθει ποτέ ούτε σε ενημέρωση της Δασκάλας, ούτε σε συνελέυσεις, ούτε πουθενά. Μαγαλώνει κυρίως με γιαγιά και παππού. Τραγικές καταστάσεις.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  9. Μαρία μου άνοιξες μεγάλο θέμα που είναι και στο αντικείμενο του επαγγέλματός μου.. Μπράβο σου που το δημοσίευσες.. Τώρα τελευταία έχουν κινητοποιηθεί και κάνουν ενημερώσεις μία φορά στα τόσα όμως το θέμα είναι οι γονείς να είναι πάντα έτοιμοι να αντιμετωπίσουν τέτοιες καταστάσεις.. Να μην κλείνουν τα μάτια. Το ίδιο ακριβώς και οι εκπαιδευτικοί. Προσπάθησα πριν λίγους μήνες με δύο συναδέλφους μου να κάνουμε στα παιδιά ενημέρωση σε κάποια σχολεία. Πήραμε άδεια από το Υπουργείο ως κοινωνικοί λειτουργοί από ΜΚΟ που συνεργαζόμασταν τότε με κάποιο δήμο,εργαζόμασταν δηλαδή εκεί. Μιλήσαμε με δευτεροβάθμια και ήταν πρόθυμοι να μας στηρίξουν. Αλλά..προτίμησαν από τον δήμο να στείλουν ψυχολόγο από το Χαμόγελο. Τα συμπεράσματα δικά σας! Υπάρχουν πολλοί επαγγελματίες που θέλουν να βοηθούν τακτικά τα παιδιά,τους γονείς και εκπαιδευτικούς και το σύστημα δεν μας αφήνει! Ό,τι και να γίνει το βασικότερο είναι το παιδί-θύμα να μιλήσει στους γονείς του!! Είναι πολύ βασικό να έχει δημιουργηθεί σχέση εμπιστοσύνης και να μην υποκύψει σε τυχόν εκβιασμούς από τους θύτες..

    ΑπάντησηΔιαγραφή

έλαααα, γράψε κάτιιιιιι κλικ κλικ κλικ κλικ ........